Na diecie wątrobowej można spożywać chude mięsa (tj. drób, kurczak), ryby morskie oraz nisko-tłuszczowe produkty mleczne (do 2% tłuszczu). Warto również włączyć do menu tłuszcze roślinne m.in.: oliwę z oliwek, olej rzepakowy czy margaryny miękkie w ilości tolerowanej.Co na obiad przy diecie wątrobowej? 6. Dieta wątrobowa na słodko. W diecie wątrobowej można sobie pozwolić na słodkie desery. Należy jednak wiedzieć, jak je odpowiednio przyrządzać. Poniżej kilka pysznych przepisów na zdrowe i słodkie przekąski w trosce o wątrobę. 6.1. Budyń twarogowy. Skład: 2 białka, 2 dag cukru, 7 dag twarogu, 8 g mąki pszennej, 5 g masła. Przekąska na szybko – sucharek bez cukru z dobrej jakości dżemem o niskiej zawartości cukru. Jogurt naturalny z dodatkiem dozwolonych owoców – jagody, maliny, brzoskwinie itp.Jakie słodycze na diecie wątrobowej? Przekąska na szybko – sucharek bez cukru z dobrej jakości dżemem o niskiej zawartości cukru. 1 Dania keto na każdy dzień. 1.1 Przepis na Keto Krokiety z Mięsem. 1.2 Przepis na Keto Pulpety z Indyka. 1.3 Przepis na Keto Krewetki. 1.4 Przepis na Sałatkę Cezar z Kurczakiem Keto. 1.5 Przepis na Keto Naleśniki z Mascarpone. 1.6 Najlepsza Keto Pizza Przepisy na 2023. 2 Proste i tanie posiłki keto. Nie zabraknie również informacji o zalecanych produktach spożywczych dla wątroby. Dowiesz się, jakie składniki odżywcze są szczególnie ważne dla jej prawidłowego funkcjonowania i jakie produkty warto włączyć do swojej codziennej diety. Na koniec przedstawimy przykładowy jadłospis na diecie wątrobowej. Ciasta z kremami, torty, ciasto francuskie, czekolada, batoniki, chałwa, słodycze zawierające tłuszcze (pączki, faworki) i orzechy. Będąc na lekkostrawnej diecie można jeść biszkopty, bezy, musy owocowe, budynie i kisiele, a także dżem i miód. Grzyby – zarówno świeże, jak i suszone. Jakie ciasto można jeść na diecie lekkostrawnej? Idealnym dietetycznym deserem może być r27JmNv. Autorka artykułu: dietetyczka Klaudia Niemira Głównym celem stosowania diety wątrobowej jest zahamowanie procesów zapalnych i zwłókniania, zapobieganie ewentualnym powikłaniom oraz poprawa stanu odżywienia pacjenta. Z tego artykułu dowiesz się na czym polega dieta wątrobowa oraz jakie są produkty wskazane i zakazane w diecie wątrobowej. Spis treści: Jakie funkcje w organizmie pełni wątroba?Najczęstsze schorzenia wątrobyDieta wątrobowa – na czym polega?Czego nie lubi chora wątroba?Co lubi wątroba?Regeneracja wątroby co jeść, a czego unikać, aby ją przyspieszyć? Dieta wątrobowa co jeść, a czego nie wolno? Dieta wątrobowa TABELA – produkty zalecane i przeciwwskazane Dieta przy chorej wątrobie – kiedy stosuje się dietę wątrobową? Zapalenie wątroby dieta Dieta na wątrobę z marskością Dieta wątrobowa przepisy Jaką funkcję w organizmie pełni wątroba? Wątroba jest głównym narządem, w którym zachodzi wiele przemian ustrojowych – z aminokwasów syntetyzuje białka ustrojowe, z amoniaku mocznik, a z kwasów tłuszczowych fosfolipidy, tłuszcze obojętne, lipoproteiny i związku ketonowe. W wątrobie syntetyzowany jest także cholesterol i kwasy żółciowe. W wątrobie z glukozy powstaje glikogen i odwrotnie z glikogenu uwalnia się glukoza. Z węglowodanów i aminokwasów powstają kwasy tłuszczowe. Wątroba reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową. Zachodzi w niej przemiana żelaza, miedzi, cynku i molibdenu. Oprócz minerałów magazynowane są w wątrobie witaminy. Narząd ten wytwarza i wydziela żółć niezbędną do trawienia i wchłaniania tłuszczów. Pełni funkcję odtruwającą i uczestniczy w rozkładzie niektórych hormonów. Najczęstsze schorzenia wątroby Do najczęstszych chorób wątroby zalicza się: zapalenie wątroby, marskość wątroby, stłuszczenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby i nowotwór wątroby. Dieta wątrobowa – na czym polega? Zanim rozwiniemy temat diety wątrobowej – należy jasno zaznaczyć, że nie ma jednej i uniwersalnej diety wątrobowej, która stosowana przyniesie ulgę we wszystkich schorzeniach narządu. Główną cechą diety wątrobowej jest poprawa stanu odżywienia i przyspieszenie powrotu do zdrowia osoby z chorobą wątroby. Mimo tego, że nie ma jednej wspólnej diety wątrobowej dla wszystkich jednostek chorobowych, można śmiało stwierdzić cechy wspólne dla każdej jednostki chorobowej. Czego nie lubi chora wątroba? AlkoholuNadmiernej masy ciałaŻywności wysokoprzetworzonejFast-foodówNiskiego spożycia warzyw i owocówBraku aktywności fizycznejDużej ilości tłuszczu w diecie Co lubi wątroba? Tłuszcze pochodzenia roślinnegoKwasy omega-3 zawarte w tłustych rybach morskich – łosoś, tuńczyk, makrela, śledźWarzywa i owoceOdpowiednie spożycie białka w diecieOdpowiednią ilość wypijanej wodyPrawidłową masę ciałaRegularne pory posiłków Regeneracja wątroby co jeść, a czego unikać, aby ją przyspieszyć? Kategoryczny zakaz spożywania alkoholu – ze względu na fakt, iż substancje powstające podczas jego metabolizmu mają działanie hepatotoksyczne (uszkadzają wątrobę). Spożywanie alkoholu podczas choroby, znacznie przyśpiesza tempo rozwoju stanów zapalnych, ognisk martwiczych czy nowotworów. Właściwe ilości i proporcje poszczególnych tłuszczów w diecie. Należy do minimum ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia zwierzęcego, na rzecz nienasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego. Mile widziane jest zatem większe spożycie oliwy z oliwek, oleju rzepakowego, lnianego, nasion, orzechów i tłustych ryb morskich. Tłuszcz w diecie wątrobowej powinien być jednak spożywany z umiarem – dobrze jest go łączyć z posiłkami zawierającymi węglowodany i białko. Zastosowanie się do zasad piramidy zdrowego żywienia, która mówi o tym, żeby każdego dnia spożywać jak najwięcej warzyw i owoców. Z jednej strony wydaje się to bardzo proste, z drugiej strony jednak mało kto spożywa co najmniej 400 g warzyw i owoców dziennie. Edukacja żywieniowa – zamiana żywności wysokoprzetworzonej na naturalną, wysokiej jakości. Gotowe produkty spożywcze obfitują nie tylko w sztuczne dodatki i konserwanty, są także źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, tłuszczy typu trans, cukru i soli. Każdy z tych składników jest szkodliwy dla wątroby. Żywność naturalna nie ma tych dodatków – wybór zatem wydaje się masy ciała w racjonalny sposób. Utrzymywanie regularnej aktywności fizycznej. Dieta wątrobowa co jeść, a czego nie wolno? Jak wcześniej wspomnieliśmy, nie istnieje jednolita definicja diety wątrobowej odpowiednia dla wszystkich chorób tego organu. Istnieje jednak podział na produkty rekomendowane i przeciwwskazane w chorobach wątroby, a przedstawia go poniższa tabela. Dieta wątrobowa TABELA – produkty zalecane i przeciwwskazane Produkty i potrawyZalecanePrzeciwwskazaneNAPOJEWoda przegotowana, mineralna, niegazowana, herbata bez cukru (wszystkie rodzaje, w tym owocowa), kawa zbożowa, soki z warzyw niskowęglowodanowych, napoje z kwaśnego mleka, mleko do 1,5% tłuszczu, jogurt pitny chudy, koktajle bez dodatku cukru. Rzadziej: słaba kawa z mlekiem, napoje z owoców, rozcieńczone soki i napoje owocowe. Wszystkie napoje słodzone cukrem, mocna kawa, napoje na bazie owoców i śmietanki, nektary owocowe, tłuste mleko, alkohol, soki owocowe z dodatkiem cukru, słodkie napoje gazowane, koktajle z cukrem, gotowe typu graham, pełnoziarniste, chrupkie, chleb o niskim IG, podczas złego samopoczucia chleb pszenny chleb pszenno-żytni, razowy, pieczywo, pieczywo cukiernicze, chałki, ciasto francuskie i półfrancuskie, chleby smakowe, biszkopty, DO PIECZYWAChuda wędlina, dobrej jakości szynka drobiowa, pasty z chudych mięs i warzywa, jaja bez żółtek, chude i półtłuste sery twarogowe, serki homogenizowane chude, serek jaja na miękko, jajecznica (można zjeść 3 żółtka w tygodniu), ser twarogowy półtłusty, pasztet domowy, margaryna, dżemy bezcukrowe, miód, ryby i konserwy rybne (tłuste).Tłuste wędliny, kaszanka, kiełbasy, kabanosy, salami, pasztetowa, boczek, dżemy z wysoką zawartością cukru, masło, sery żółte i tłuste sery podpuszczkowe, sery twarogowe tłuste, sery śmietankowe, serki cytrynowy, koperek zielony, natka pietruszki, czosnek, cebula, imbir, jarzynka naturalna, kminek majeranek, kolendra, liść laurowy, ziele angielskie, sól, papryka, ocet winny lub jabłkowy, VegetaBardzo ostre: papryka ostra,musztarda, ocet, chili, sólw większych ilościach, nie zaleca się przekraczania ilości 5 g dziennie. ZUPY I SOSY (NA CIEPŁO)Jarzynowa z warzywubogowęglowodanowych,czyste – pomidorowa, barszczczerwony, koperkowa,kalafiorowa, barszcz czerwony zabielony, żurek, ryżowa, krupnik, rosół jarski, podprawiane jogurtem, sosy na wywarach z warzyw np.:koperkowy, pomidorowy, na tłustych wywarach mięsnych, zagęszczane zasmażkami, z dużą ilością śmietany, grzybowa, kapuśniak, ramen, zupy owocowe z cukrem,sosy zawiesiste, tłuste,esencjonalne, grzybowy, DO ZUP Zupy krem – czyste, bez ryż, kasza jaglana, jęczmienna, ilości pieczywa, makaronów, kasz, groszku, soczewicy, kluski lane i inne. MIĘSA I RYBY Mięsa chude: cielęcina, młoda wołowina, jagnię, królik, kurczak, indyk, chude wędliny: szynka, polędwica, drobiowe, pasty z mięsa i warzyw, chude ryby: dorsz, mintaj, szczupak. Rzadziej: wołowina i dziczyzna. Tłuste gatunki mięs, podroby,parówki, kiełbasy, konserwymięsne, pasztetowa, salcesonPRODUKTY ZBOŻOWEPłatki owsiane, kasza mannarazowa, kasza gryczana,proso, pęczak, kasza jaglana,jęczmienna, makaronyrazowe, brązowy ryż, razowamąka – produkty razowe wgindywidualnej tolerancjiPłatki kukurydziane,czekoladowe, z kawałkamiczekolady, w polewiemiodowej, białe makarony,ryż biały, kasza manna, białamąka, potrawy z białej mąki:pierogi, naleśniki, knedleWARZYWAO zawartości węglowodanówod 0-5%: sałata, endywia,cykoria, ogórki, rabarbar,rzodkiewka, szczypiorek,szparagi, brokuły, kabaczek,kalafior, szpinak, pomidor,szczaw, papryka (w postaci surowej).Rzadziej: ziemniaki, kapustne, marchew, buraki, włoszczyzna, bób, seler, buraki i brukselka Surówki i warzywa mocnorozgotowane z dużą ilościąmajonezu, śmietany, żółtek,cukruOWOCE250-350g owoców dzienniemaliny, jagody, borówki,jeżyny, truskawki, wiśnie,ananas, grapefruit, cytryna,jabłka, brzoskwinie, owocecytrusowe, śliwki, kiwiOwoce w syropach, kompotyz cukrem, galaretki ześmietaną, daktyle, rodzynki,dojrzałe banany, gruszki,winogrona, arbuzy, sokiz dodatkiem cukru. Tabelę opracowano na podstawie: Dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby (NAFLD), Szpital Uniwersytecki w Krakowie. Dostęp online: 04/01/2021, 16:44. Dieta przy chorej wątrobie – kiedy stosuje się dietę wątrobową? Dieta wątrobowa to sposób żywienia, którego stosowanie polecane jest w terapii chorób wątroby. Sposób żywienia zależy oczywiście od choroby z jaką boryka się pacjent. Najczęstszymi chorobami, podczas których zalecana jest dieta wątrobowa są ostre i przewlekłe zapalenie, choroba stłuszczeniowa i marskość wątroby. Niejednokrotnie udowodniono, że odpowiedni styl żywienia, może stanowić fundamentalny element terapii niektórych chorób wątroby, który realnie poprawia jakość życia osób chorych. Zapalenie wątroby dieta Spośród wszystkich przyczyn zapalenia wątroby najczęściej wymieniane są zakażenie wirusem typu B lub wirusem typu A. Do zapalenia wątroby może dojść także drogą pozajelitową, przez nieumiejętnie lub niesterylnie wykonane zastrzyki lub wkłucia, a także przez niefortunnie przeprowadzone zabiegi chirurgiczne i dentystyczne. Nie zważając jednak na przyczynę stanu zapalnego wątroby, chorzy mogą odczuwać następujące dolegliwości: bóle głowy i mięśni, mdłości, stan podgorączkowy i niewysoka gorączka. Te niewinne objawy jednak szybko przeistaczają się w typową dla zapalenia wątroby żółtaczkę, powiększenie wątroby i inne typowe dla tej choroby dolegliwości. Gdy objawy zaczynają być widoczne, zmianom ulegają również wyniki prób wątrobowych i współczynnik stanu zapalnego w organizmie, wtedy również należy zająć się leczeniem – im prędzej, tym lepiej. Czas ma tu kluczowe znaczenie, gdyż niektóre stany zapalne wątroby są nagłe i powodują szybkie niszczenie organu. Ze względu na podłoże zapalenia wątroby, głównym elementem terapii jest wprowadzenie odpowiednich leków. Zapalenie wątroby – dieta w tym przypadku nie stanowi zwykle głównej drogi leczenia, można powiedzieć, że jej stosowanie ma w tym przypadku jedynie działanie wspomagające. Oczywiście, warto pamiętać o tym, że pierwszym krokiem w leczeniu chorób wątroby powinno być każdorazowo ograniczenie tłuszczów nasyconych pochodzenia zwierzęcego, kategoryczne wykluczenie alkoholu oraz wprowadzenie do diety większej ilości warzyw i owoców. Dieta na wątrobę z marskością Marskość, nie bez przyczyny uważana jest za jedną z najniebezpieczniejszych chorób wątroby. Jest przewlekła, powoduje trwałe zwyrodnienie i martwicę komórek wątroby – miejscu, których rozwija się włóknista, tkanka łączna. Przyczyn marskości wątroby może być wiele, zwykle jest ona jednak skutkiem wieloletnich zaniedbań, między innymi: Niedoborowej diecie ubogiej w białko Nadużywaniu alkoholu Przebytymi stanami zapalnymi wątrobyToksycznymi zatruciami lekami lub narkotykami Innymi chorobami metabolicznymi, zakaźnymi i pasożytniczymi. Marskość wątroby zwykle rozwija się powoli, nie daje wyraźnych znaków swojej obecności. Początkowo może być ignorowana, gdyż jej objawy nie są specyficzne, a należą do nich: utrata apetytu, osłabienie, utrata masy ciała, senność, nietolerancja tłustych i ciężkostrawnych pokarmów. Z biegiem czasu jednak, dokarmiana zaniedbaniami daje o sobie znać, a osoba chora zaczyna dostrzegać zmianę koloru skóry na oliwkową, występowanie pajączków naczyniowych na skórze oraz inne bardziej dotkliwe objawy, które w konsekwencji mogą doprowadzić do śmierci. Dieta wątrobowa w marskości wątroby powinna zostać wprowadzona przez lekarza lub wykwalifikowanego dietetyka, ze względu na fakt, że choroba może przejawiać się w dwóch formach: Wyrównana (skompensowana) marskość wątroby Niewyrównana (zdekompensowana) marskość wątroby W zależności od typu, różni się zapotrzebowanie energetyczne pacjenta oraz zapotrzebowanie na białko i wygląda to w następujący sposób: Wyrównana marskość wątrobyNiewyrównana marskość wątrobyZapotrzebowanie energetyczne *25-35 kcal / kg / masy ciała35-42 kcal / kg / masy ciałaZapotrzebowanie na białko1-1,2 g / kg / masy ciała1,2-1,5 g / kg / masy ciała *Wyliczając całkowite zapotrzebowanie energetyczne dla osoby z marskością wątroby, należy wiedzieć o tym, że zapotrzebowanie energetyczne przedstawione w tabeli nie bierze pod uwagę energii pochodzącej z białek, którą należy dodać osobno na podstawie indywidualnych wyliczeń. Zadaniem diety wątrobowej jest dopasowanie się do indywidualnych potrzeb pacjenta, jego możliwości oraz chorób współtowarzyszących. Wdrożenie odpowiedniego żywienia powinno być każdorazowo konsultowane z lekarzem lub dietetykiem, w celu dopasowania odpowiedniej wartości energetycznej diety, zaleceń oraz uniknięcia potencjalnych niebezpieczeństw. Dieta wątrobowa przepisy Poniżej przedstawiamy przykładowe przepisy diety wątrobowej. Pamiętaj jednak, że każdy przypadek choroby wątroby jest indywidualny i warto omówić z lekarzem oraz dietetykiem założenia uwzględniające aktualny stan oraz współistniejące choroby. Jaglanka na mleku z owocami i twarogiem 500 kcal, 24 g białka, 16 g tłuszczu, 59 g węglowodanów, 9 g błonnika pokarmowego Składniki: 40 g kaszy jaglanej suchej150 ml mleka 1,5% 50-100 ml wody50 g twarogu chudego50 g malin 1 brzoskwinia2 łyżeczki ksylitoli20 g orzechów włoskich szczypta cynamonu Przygotowanie: Kaszę ugotować na mleku z dodatkiem wody, cynamonu i łyżeczki zblendować z twarogiem i łyżeczką kaszę przełożyć do miseczki, nałożyć twaróg, posypać malinami i orzechami. Grahamki z chudą wędliną, serkiem i warzywami 400 kcal, 31 g białka, 10,5 g tłuszczu, 39 g węglowodanów, 6,2 g błonnika pokarmowego Składniki: 1 bułka grahamka (65 g)2 plastry szynki z indyka0,5 papryki czerwonejniecała łyżka oliwy z oliwek4 liście sałaty1 opakowanie serka wiejskiego light (150 g) Pieczywo skropić oliwą, obłożyć sałatą, szynką i papryką. Podawać z serkiem. Pieczony łosoś z kaszą białą i gotowanymi warzywami 600 kcal, 33 g białka, 26,5 g tłuszczu, 50,5 g węglowodanów, 13 g błonnika pokarmowego Składniki: 100 g łososia świeżego150 g brokułów1 marchew60 g kaszy gryczanej białej suchej1 łyżka oliwy z oliwek0,5 łyżeczki miodu 1 łyżka soku z cytrynysól, pieprz, oregano, asafetyda Przygotowanie: Łososia skropić sokiem z cytryny, oprószyć solą i pieprzem. Zawinąć w folię aluminiową i piec ok 20-25 min w temp. 180 st. ugotować wg przepisu na opakowaniu. Brokuły i marchew skrojoną w kostkę ugotować. Następnie wymieszać z oliwą, przyprawami i miodem. Podawać z rybą i kaszą. Bibliografia: Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydanie III uzupełnione, PZWL, Warszawa, 2009, 357-…Siuda-Strzelińska M: Dieta w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Dostęp online 04/01/2021, 16:10: Kargulewicz A., Stankowiak-Kulpa H., Grzymisławski M.: Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – etiopatogeneza, epidemiologia, leczenie. Nowiny Lekarskie, 2010, 79, 410-418. Kargulewicz A., Stankowiak-Kulpa H., Grzymsławski M.: Leczenie żywieniowe niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Nowiny Lekarskie, 2010, 79, T.: Dieta w chorobach wątroby. Szpital Miejski Specjalistyczny im. Gabriela Narutowicza. Dostęp online 03/01/2021, 19:00: Bukol-Krawczyk K.: Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – leczyć czy nie leczyć? Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2010, 1, 66-72. Popularne wpisy na blogu: Jak wybrać najlepszy catering dietetyczny? Co to jest mgła mózgowa? Część II – jak przeciwdziałać i walczyć z mgłą mózgową? Gwiazdki i kruczki, czyli na co zwracać uwagę i jak wybrać catering dietetyczny? Jaką dietę pudełkową wybraliby bohaterowie Gwiezdnych Wojen? Czy badania przed dietą redukcyjną są konieczne? Badania, które warto wykonać przed odchudzaniem. Czy uzależnienie od jedzenia istnieje? Czym jest jedzenioholizm, jak go rozpoznać oraz jak sobie z nim radzić. 3 dniowy jadłospis lekkostrawny Dieta 1500 kcal – 3-dniowy jadłospis odchudzający Jak nie przytyć na urlopie? – dieta podczas wakacji. Psychodietetyka, zaburzenia odżywiania i ciałopozytywność – wywiad z Katarzyną Koćwin Czy naprawdę muszę się odchudzać? Kanon kobiecego piękna na przestrzeni wieków Najlepsze cateringi wegetariańskie w Krakowie – TOP 10 Najlepsze cateringi dietetyczne w Krakowie – TOP 10 diet z niskim indeksem glikemicznym Najlepsze cateringi dietetyczne w Krakowie – TOP 10 diet standardowych Jak zmienia się kanon kobiecego piękna w zależności od kultury? 5 przykładów dookoła świata Spis treści: Czym jest dieta wątrobowa? Kto powinien stosować dietę wątrobową? Przykładowy dzienny jadłospis diety wątrobowej Czym jest dieta wątrobowa? Dieta wątrobowa jest oparta na składnikach o niskiej zawartości węglowodanów oraz białka. Dobowa dawka kaloryczna oscyluje w granicy 2000-2500 kcal ze stosunkowo niską zawartością białka między 20 g a 40 g dziennie: – ogólne zalecenie, co do spożycia białka na diecie wątrobowej są takie, że u osób dobrze odżywionych powinno się podawać 1g białka na 1 kg masy ciała na dobę. Jeśli osoba jest niedożywiona, wówczas ta ilość zostaje zwiększona np. do 1,5 g/kg masy ciała – czytamy na stronie Posiłki powinny opierać się na lekkostrawnych produktach, które poddane są obróbce cieplnej wyłącznie w postaci gotowanej lub przygotowanej na parze. Zabronione jest spożywanie posiłków smażonych, pieczonych w tłuszczu oraz wysokoprzetworzonych. Dieta wątrobowa opiera się na węglowodanach pochodzenia zbożowego, przy czym wyklucza się pieczywo gruboziarniste oraz pieczywo ciemne, których wartość powinna oscylować w granicach 300-400 gram na dobę. Pozostała wartość energetyczna powinna pochodzić z warzyw oraz owoców (przy czym te ostatnie nie powinny przekraczać 150 gram dziennie). Tłuszcze zwierzęce należy zastąpić roślinnymi odpowiednikami, oliwą z oliwek, olejem lnianym, olejem słonecznikowym oraz rzepakowym. Bezwzględnie należy wykluczyć spożywanie alkoholu, używek (papierosy, e-papierosy) oraz picia kawy. Składniki dozwolone podczas stosowania diety na zdrową wątrobę: pieczywo pszenne białe, ryż, kasze, sucharki, makarony; nabiał na bazie twarogu, gotowane jajka, mleko, kefiry, jogurty naturalne, maślanki, chude śmietany; mięso drobiowe, chude ryby (dorsz, mintaj), cielęcina; przyprawy poprawiające trawienie (majeranek, tymianek, kminek, lubczyk, rozmaryn, koper włoski); warzywa: ziemniaki, marchew, kalafior, brokuł, fasolka, groszek, szpinak, sałaty, pomidory, ogórki, rzodkiewka; owoce: jabłka, gruszki, truskawki, morele, brzoskwinie, śliwki, maliny, arbuz, porzeczki; Produkty zabronione podczas diety wątrobowej: pieczywo żytnie i razowe; ciasta na bazie masła (ciasto filo, ciasto francuskie), razowe makarony, brązowy ryż; mięso wieprzowe oraz jego przetwory (wędliny), mięso wołowe; tłuste ryby (łosoś, węgorz, halibut) oraz ryby wędzone; tłuste sery (żółte, pleśniowe), serki topione, tłuste mleko oraz śmietany; tłuszcze zwierzęce (smalec, boczek); warzywa wzdymające (groch, soczewica, fasola, soja, soczewica, ciecierzyca) oraz niedojrzałe owoce; ostre przyprawy (pieprz, musztarda, chrzan, ocet) słodycze (ciasta, czekolady, praliny, chipsy itp.). W związku z tym, iż dieta na zdrową wątrobę wyklucza używanie przypraw takich jak sól czy pieprz, warto je zastąpić świeżymi ziołami takimi jak pietruszka, koperek, bazylia oraz melisa. W celu poprawienia smaku potraw można użyć soku z cytryny lub limonki. Zdrowa wątroba potrzebuje nie tylko odpowiedniej diety, ale także regularnego dostarczania do organizmu składników odżywczych. Szczególną uwagę warto zwrócić na witaminę C, która pozytywnie wpływa na układ immunologiczny i pobudza go do wytwarzania przeciwciał zwalczających stan zapalny w organizmie. Dodatkowo niezbędne jest dostarczenie fosfolipidów budujących błonę komórkową komórek wątrobowych oraz choliny, która reguluje metabolizm tłuszczów w organizmie. Bardzo dobre działanie wykazuje również witamina E działająca ochronnie organizm przed wolnymi rodnikami oraz witamina B6 wspomagająca trawienie tłuszczów oraz syntezę białek. fot. materiały partnera Kto powinien stosować dietę wątrobową? Dieta wątrobowa jest przeznaczona nie tylko dla pacjentów cierpiących na stłuszczenie wątroby, marskość oraz jej zapalenie, ale również osób, które chcą poprawić stan wątroby. Mogą ją stosować osoby z nadwagą oraz mające problemy układu pokarmowego – jest to dieta lekka, przeznaczona dla każdego. Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby można było stosować ją przez długi czas. To dieta lecznicza, dlatego jest polecana nie tylko osobom zmagającym się z chorą wątrobą, ale również u pacjentów ze schorzeniami jelit oraz trzustki. Do wad diety wątrobowej zalicza się możliwość początkowego pojawienia się skutków ubocznych po zmianie dotychczasowego jadłospisu. Może pojawić się ból głowy, brak apetytu, zmęczenie, osłabienie oraz nudności. Pierwsze dni diety mogą być trudne ze względu na gwałtowne odstawienie dotychczas spożywanych produktów takich jak jedzenie typu fast food, słodycze, alkohol, kawa czy też tłustych przekąsek i napojów gazowanych. Jednak już po kilku dniach zauważalna jest znacząca zmiana: poprawia się stan wątroby, obniża poziom cholesterolu oraz stopniowo redukuje waga ciała. Nie ulega wątpliwości, że zdrowa wątroba wymaga odpowiedniej diety, ale również wysiłku fizycznego. W czasie trwania kuracji leczniczej warto zdecydować się na ćwiczenia aerobowe, które dotlenią organizm oraz pomagają spalić tkankę tłuszczową. Wystarczy trzydzieści minut spaceru dziennie na świeżym powietrzu, aby dostrzec pozytywne zmiany. Przykładowy dzienny jadłospis diety wątrobowej Dieta wątrobowa składa się z trzech niewielkich, lekkostrawnych posiłków spożywanych w równych odstępach czasowych oraz dwóch przekąsek. Posiłki powinny być podawane w temperaturze pokojowej, zabrania się spożywania ich na zimno. Zaleca się picie jedynie wody mineralnej oraz słabego naparu herbaty. Śniadanie: chudy serek wiejski, dwie kromki pszennego pieczywa; słaba herbata. Przekąska pierwsza: jogurt naturalny z jabłkiem. Obiad: zupa ziemniaczana, dwa pulpety z indyka podane z dodatkiem kaszy jaglanej oraz kiszonego ogórka, szklanka wody mineralnej; Przekąska druga: kisiel owocowy, herbatka z włoskiego kopru. Kolacja: gotowany na parze dorsz podawany z parowanymi warzywami. Lepsze samopoczucie oraz poprawa stanu zdrowia to tylko jedne z wielu zalet diety wątrobowej. Jeśli jednak nie mamy pewności, jak ją dopasować do trybu życia z uwzględnieniem ewentualnych chorób, to należy udać się do lekarza i do dietetyka, którzy pomogą w ułożeniu rozmaitego i smacznego jadłospisu. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Źródła: informacje i ogólne zalecenia dietetyczne w chorobach wątroby Choroby wątroby należą do dość powszechnych. Jeśli wziąć pod uwagę samo wirusowe zapalenie wątroby (WZW), to szacuje się, że: rocznie na WZW typu A zapada ok. 1,5 mln osób na świecie; w Polsce ok. 300-500 tys. osób jest nosicielami HBV (odnotowuje się ok. 3 tys. zachorowań na WZW typu B rocznie), zaś HCV zainfekowanych jest w naszym kraju 400 mln osób. Niezmiernie ważne jest, by chorzy mieli świadomość, że w dużym stopniu to oni sami mają wpływ na proces leczenia. Właściwa dieta w chorobach wątroby odgrywa kluczową rolą w procesie powracania do zdrowia i zapobiegania powikłaniom. Mitem jest, że potrawy w schorzeniach wątroby muszą mieć konsystencję papek, a żywienie jest monotonne, nieatrakcyjne i mało smaczne. Pojawia się coraz więcej publikacji poświęconych tematyce odpowiedniej diety w chorobach wątroby. Wiele z nich nie tylko podaje ogólne zalecenia żywieniowe, lecz także gotowe jadłospisy, jak i proponuje różnorodne, ciekawe przepisy kulinarne na dozwolone potrawy. Dietę osób cierpiących na schorzenia wątroby można tak skomponować, by była pełnowartościowa, lekka i smaczna zarazem. Na czym polega dieta w chorobach wątroby? © eranicle / 123RF Prawidłowe odżywianie odgrywa ważną rolę zarówno w prewencji, jak i w leczeniu chorób wątroby. Okazuje się, że żywienie może być czynnikiem etiologicznym schorzeń wątroby. Mogą być one powodowane przez: niedożywienie – szczególnie w krajach Trzeciego Świata; właściwa podaż energii z węglowodanów i tłuszczów, przy jednoczesnym niedoborze białka (kwashiorkor) sprzyja wystąpieniu stłuszczenia wątroby, a w późniejszym etapie – zwłóknienia;przekarmienie – wedle badań stłuszczenie wątroby częściej występuje u osób mających masę ciała wyższą niż pożądana;nadmierne spożywanie witamin i składników mineralnych – długotrwałe przyjmowanie dużych dawek witaminy A (100 000 j.) lub D (60 000 j.) jest dla wątroby toksyczne i powodować może jej uszkodzenie, włóknienie, hipertrofię komórek spichrzających tłuszcz oraz marskość; hepatotoksyczne jest również długotrwałe przyjmowanie żelaza (200-1000 mg/dobę), jednak dość rzadko powoduje uszkodzenie organu;konsumpcję alkoholu – dla mężczyzn toksyczna ilość etanolu to 40-60 g/dzień, dla kobiet zaś 20-30 g/dzień. Odpowiednio dobrana dieta w chorach wątroby pełni kluczową rolę w leczeniu osób – zarówno czynne, jak i przewlekłe. Pozwala ona zapobiegać progresji chorób, jak i sprzyja szybszemu wyleczeniu. Celem dietoterapii jest dostarczanie choremu niezbędnych składników pokarmowych, by utrzymać homeostazę przemian metabolicznych organizmu. Żywienie powinno być tak skomponowane, by wyrównywało niedobory pokarmowe i sprzyjało regeneracji komórek wątroby. Ocena stanu odżywienia Chorzy z przewlekłymi chorobami wątroby są szczególnie narażeni się na wystąpienie niedożywienia i niedoborów witamin oraz składników mineralnych. Stan ten powodowany być może różnymi czynnikami, m. in. brakiem łaknienia, zaburzeniami trawienia i wchłaniania, podwyższeniem wydatku energetycznego organizmu. Niezbędna do ustalenia odpowiedniego leczenia dietetycznego jest uprzednia ocena stanu odżywienia chorego. Może się ona opierać na: przeprowadzeniu wywiadu chorobowego i zebraniu informacji na temat odżywiania się pacjenta;badaniu fizykalnym – ocenie grubości tłuszczowej tkanki podskórnej, stanu włosów, skóry, paznokci;pomiarach antropometrycznych – najczęściej stosuje się obliczanie indeksu masy ciała (BMI) według wzoru BMI = waga [kg]/wzrost2 [m2] i określa stan odżywienia na podstawie uzyskanego wyniku, wedle następujących kryteriów WHO: BMI [kg/m2]Stan odżywienia< 18,5niedowaga18,5 – 24,9norma25,0 – 29,9nadwaga30,0 – 34,9otyłość I stopnia35,0 – 39,9otyłość II stopnia≥ 40otyłość III stopnia BMI nie zawsze jest wskaźnikiem obiektywnym, szczególnie w przypadku chorych z przewlekłymi schorzeniami wątroby i wodobrzuszem (przez wzgląd na retencję płynów w organizmie); ocenie siły mięśniowej w badaniu dynamometrycznym;dwuwiązkowej rentgenowskiej absorcjonometrii (DXA) – stosuje się ją głównie do określenia gęstości kości u chorych z przewlekłymi schorzeniami wątroby. W przypadku osób ze schorzeniami wątroby wiele innych metod określania stanu odżywienia człowieka nie znajduje zastosowania. Należą do nich: ocena wartości indeksu kreatyniny – obliczana jako stosunek kreatyniny w zbiórce dobowej moczu badanego do stężenia występującego u osób zdrowych; u pacjentów ze schorzeniami wątroby występują zaburzenia syntezy kreatyny w tym narządzie, więc wskaźnik ten jest niemiarodajny;analiza wartości impedancji bioelektrycznej – wykorzystywana do pomiaru tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała; nie jest to wiarygodna metoda do badania chorych z zatrzymaniem płynów w organizmie;badania biochemiczne (stężenie albumin i transferyny, białka wiążącego retinol) – umożliwiają ocenę zasobów białkowych; u pacjentów z chorobami wątroby występuje zaburzona synteza białek, przez co badanie to nie jest zasadne;ocena stężeń witamin i mikroelementów we krwi – z racji zaburzeń metabolicznych towarzyszących schorzeniom wątroby, nie jest miarodajna;ocena układu odpornościowego – określenie liczby limfocytów T oraz skórny test opóźnionej nadwrażliwości; badania te, jeśli są przeprowadzane u osób z chorobami wątroby, powinny być interpretowane indywidualnie, z uwzględnieniem stopnia rozwoju choroby i długości jej trwania. U chorych z niedożywieniem konieczne jest zwiększenie podaży energii oraz wyrównanie niedoborów witamin i składników mineralnych. Żywienie osób z nadwagą i otyłych dostarczać musi mniej energii. Dieta w chorobach wątroby: ogólne zalecenia Dieta chorego nie powinna być schematyczna, lecz dostosowana do indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Schorzeniom wątroby towarzyszą różne dolegliwości, jak choćby: wzdęcia, mdłości, brak łaknienia, uczucie pełności w nadbrzuszu, wzmożone pragnienie. Planując dietę, należy wziąć je pod uwagę, jak również uwzględnić preferencje żywieniowe chorego (oczywiście w ramach zalecanych produktów) oraz inne jego schorzenia. Pacjent powinien śledzić reakcje swojego organizmu na daną dietę (czy nie potęguje ona dolegliwości? jakie ma po niej samopoczucie? Czy któryś z produktów jest źle tolerowany?) i pozostawać w stałym kontakcie z lekarzem. Ważne jest, by tak komponować jadłospis, aby był jak najbardziej urozmaicony, zarówno pod względem doboru produktów, jak i ich smaku, zapachu i kolorystyki. W ten sposób dostarcza się choremu różnorodnych składników pokarmowych, jak i zapobiega ewentualnemu znudzeniu dietą. Potrawy winny być smaczne, barwne, estetycznie podane – wtedy zachęcają chorego do jedzenia. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu dieta wątrobowa polegała na wykluczeniu z jadłospisu chorego potraw zawierających pełnowartościowe białko oraz tłuszczowych. Chorym podawano jedynie kleiki i potrawy półpłynne. Liczne badania prowadzone przez specjalistów wykazały, że taka dieta nie jest właściwa i nie sprzyja regeneracji wątroby. Wedle wskazań współczesnej dietetyki, osoby chore – szczególnie przewlekle – powinny odżywiać w sposób jak najbardziej zbliżony do racjonalnego żywienia ludzi zdrowych. W zależności od schorzenia wprowadza się pewne modyfikacje tej diety. Zasady diety wątrobowej Dieta w chorobach wątroby przyniesie pożądane efekty, jeśli: będzie dobrana indywidualnie, z uwzględnieniem stanu odżywienia chorego;dania przygotowywane będą ze świeżych i prawidłowo przechowywanych składników wysokiej jakości;potrawy przyrządzane będą odpowiednią metodą, z zachowaniem zasad higieny;posiłki składać się będą z produktów dozwolonych w danej jednostce chorobowej;jedzenie będzie urozmaicone i dostosowane do upodobań pacjenta. W diecie wątrobowej niedozwolone jest spożywanie potraw przechowywanych i odgrzewanych – należy spożywać jedynie te świeżo przygotowane. Wyjątek stanowi pieczywo: wskazane jest czerstwe, najlepiej w postaci grzanek. Podobnie w przypadku ciast, w lżejszych stanach chorobowych dozwolone jest czerstwe ciasto drożdżowe. W żywieniu osób z chorą wątrobą pamiętać należy o odpowiednim przygotowywaniu potraw. Sposób ich przyrządzenia w dużej mierze wpływa na stopień strawności i przyswajalności pokarmu, jak również na jego wartość odżywczą. Warzywa i owoce Podaje się je bez skórki. Należy pamiętać, aby przed obieraniem dokładnie je umyć (warzywa korzeniowe najlepiej za pomocą szczotki). Obierać trzeba najcieniej, jak to tylko możliwe, ponieważ w dużej mierze to pod skórką znajdują się witaminy i składniki mineralne. Po obraniu warzywa i owoce należy szybko je opłukać, nie zaleca się moczenia ich w wodzie, bo powoduje to wypłukiwanie składników odżywczych. Spożywanie pewnych warzyw dozwolone jest we wszystkich schorzeniach wątroby. Do warzyw, które obejejmuje dieta w chorobach wątroby należą: marchew, pietruszka, seler, buraki, boćwina, wszystkie odmiany sałat, pomidory, dynia, kabaczek, cukinia, patison, cykoria, szpinak, pasternak i kiszona kapusta, o ile jest dobrze tolerowana. Niewskazane są: warzywa strączkowe (fasola, groch, soja, soczewica, ciecierzyca), świeża kapusta, kalafior, rzodkiewka, cebula, czosnek, por, kalarepa. Warzywa, które tego wymagają, gotuje się w wodzie (wrzuca się je bezpośrednio do minimalnej ilości wrzątku) lub na parze i podaje całe, rozdrobnione bądź w postaci purée. Surówki przyrządza się z kiszonej kapusty, marchwi, selera, cykorii, pomidorów i sałat. Skrapia się je olejem roślinnym lub oliwą z oliwek i od razu podaje. Z owoców wskazane są te o małych pestkach, m. in. jabłka, banany. Można je jeść na surowo (rozdrobnione, utarte), jak też zapiekać lub gotować na parze. Podawane mogą być same bądź z dodatkiem na przykład białego sera lub jogurtu. Z warzyw i owoców przyrządzać można także musy, soki i koktajle z dodatkiem mleka albo fermentowanych napojów mlecznych. Mięsa i ryby Są źródłem pełnowartościowego białka. Zaleca się chude rodzaje mięs, m. in. drób, cielęcinę oraz chude ryby, m. in. dorsza, flądrę, mintaja. Można je gotować w wodzie, na parze, piec w piekarniku lub na grillu elektrycznym, dusić bez tłuszczu (na przykład w warzywach). Odpowiednio doprawione stanowią istotny element diety chorego. Najlepiej strawne są potrawy z mięsa mielonego. Dodaje się do nich namoczoną bułkę oraz pianę z białek, dzięki czemu zyskują na pulchności. Do dań mięsnych i rybnych poleca się lekkie sosy na bazie mleka i warzyw. Zabronione są konserwy. Zupy Dieta w chorobach wątroby wykorzystuje także różnego rodzaju zupy: mleczne, owocowe, warzywne. Niedopuszczalne są te gotowane na wywarach z kości oraz z grzybów, jak również z niedozwolonymi składnikami. Zupy podaje się ciepłe bądź mające temperaturę pokojową. Spożywanie zimnych, wyjętych bezpośrednio z chłodziarki, jak i gorących, nie sprzyja wątrobie. Zupy jarzynowe mogą zawierać rozdrobnione warzywa lub być miksowane i podawane w formie zupy-kremu. Zabiela się je mlekiem lub jogurtem naturalnym, ewentualnie słodką śmietanką. Zupę gotuje się do momentu, aż jej składniki zmiękną – nie należy ich rozgotowywać. Po ugotowaniu zupę odpowiednio się przyprawia, można dodać posiekaną zieleninę (koperek, natkę pietruszki). Choremu podaje się jednorazową porcję nie przekraczającą objętości szklanki (250 ml). Jajka Duża część osób cierpiących na schorzenia wątroby, źle toleruje żółtko jaj. W takim wypadku do przyrządzania ciast, klusek, makaronów i innych potraw używa się wyłącznie białek, najlepiej ubitych na pianę. Jajka muszą być świeże, a przed przygotowaniem dokładnie umyte. Szczególnie lekko strawne są ugotowane na miękko bądź w tzw. koszulkach, czyli wylewane ze skorupki bezpośrednio na wrzącą wodę z dodatkiem soli i kwasku cytrynowego (w ten sposób przyrządzić można całe jajka lub tylko białka). Dozwolone są również jajecznice i omlety, smażone bez tłuszczu (na patelni teflonowej) bądź na parze. Mleko i produkty mleczne Nabiał, z racji swych wysokich wartości odżywczych, powinien być uwzględniany w codziennym jadłospisie chorych. Mogą oni spożywać odtłuszczone produkty: mleko, jogurty, kefiry, białe sery. Nie zaleca się serów żółtych (ewentualnie niektóre z łagodnych ich gatunków, jeśli chory dobrze je toleruje) i pleśniowych. Mleko (o ile pacjent nie cierpi na nietolerancję laktozy) znajduje szerokie zastosowanie w dietoterapii chorób wątroby. Stanowi ono bazę zup mlecznych, napojów (kawy zbożowej, bawarki, koktajli owocowych i warzywnych) i deserów (budynie), można stosować je do zabielania zup i sosów. Sery twarogowe zalecane są zarówno jako dodatek do pieczywa, owoców i warzyw, jak i jako podstawa lekkostrawnych potraw, na przykład leniwych pierogów. Pieczywo Zaleca się pieczywo jasne, najlepiej z mąki pszennej, ewentualnie graham. Powinno być czerstwe. Przeciwwskazane jest pieczywo z mąki żytniej, razowe, jak również świeże i ciepłe. Dodatki do potraw Ziemniaki należy umyć, jak najcieniej obrać, opłukać i pokroić, a następnie wrzucić do gotującej się osolonej wody. Podawać świeżo ugotowane, także w postaci purée (roztarte z dodatkiem mleka). Ziemniaki można także zapiekać (bez dodatku tłuszczu) w piekarniku. Z innych dodatków do potraw w schorzeniach wątroby dozwolone są drobne kasze: manna, kukurydziana, płatki owsiane i jęczmienne, ryż. Przyrządza się je z minimalnym dodatkiem tłuszczu (oleju bądź świeżego masła). Zioła Napoje Zabronione są: wszelkie napoje alkoholowe, mocna kawa i herbata, napoje typu cola, lemoniady, oranżady, a także wszelkie napoje zimne i gorące. Dieta w chorobach wątroby: wskazówki W żywieniu osób cierpiących na choroby wątroby należy pamiętać także o ilości i częstotliwości posiłków w ciągu dnia. Najbardziej wskazane jest spożywanie od czterech do siedmiu niedużych objętościowo posiłków: w odstępach ok. 3-godzinnych (a w tym także nocnego posiłku węglowodanowego). Jeśli z jakichś przyczyn doustna podaż pokarmów u osób ze schorzeniami wątroby nie jest możliwa, pokarm podawać należy przez sondę żołądkową bądź przez sondę do jelita cienkiego (założoną endoskopowo). Jeśli istnieją przeciwwskazania do karmienia na te sposoby, podejmuje się – wedle ogólnie przyjętych zasad – żywienie parenteralne. Pamiętać jednak należy, że jest to metoda, którą stosować trzeba ostrożnie i jedynie w uzasadnionych przypadkach. Piśmiennictwo: Boroń-Kaczmarska A., Żywienie w chorobach wątroby, opr. na podst. referatów wygłoszonych podczas IV Naukowej Konferencji Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, Szczecin, r. i zebranych w „Medical Science Monitor”, 2000, 6, supl. 1, 5-75, dostęp 27 IX W., Choroby wątroby i dróg żółciowych, tłum. J. Hornik, PZWL, Warszawa J, Ogólna charakterystyka diet objętych systemem dietetyczny, [w:] tenże (red.), Podstawy dietetyki, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2006, s. L, Żywienie w chorobach wątroby, [w:] J. Hasik, J. Gawęcki, Żywienie człowieka zdrowego i chorego, tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. L., Co rozumiemy przez nadwagę i otyłość – definicje i typy otyłości, [w:] M. Jarosz, L. Kłosiewicz-Latoszek, Otyłość. Zapobieganie i leczenie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, s. T., Zawistowska Z., Żywienie w chorobach wątroby, PZWL, Warszawa Właściwe i smaczne żywienie korzystne dla wątroby i dróg żółciowych, tłum. B. Michałowska-Stoeckle, PZWL, Warszawa T., Żywienie a choroby wątroby, „Nowa Medycyna – Gastroenterologia i Żywienie I”, 1999, nr 10, dostęp 27 IX Z., Żywienie w chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki, PZWL, Warszawa 2009. Wzdęcia, zaparcia, problemy z trawieniem? Aby zapobiec zapaleniu, marskości czy stłuszczeniu wątroby, trzeba działać natychmiast i złe nawyki żywieniowe zastąpić dietą wątrobową. Wzdęcia, zaparcia, problemy z trawieniem? Aby zapobiec zapaleniu, marskości czy stłuszczeniu wątroby, trzeba działać natychmiast i złe nawyki żywieniowe zastąpić dietą wątrobową. Co to jest dieta wątrobowa? Dieta wątrobowa to inne określenie diety niskotłuszczowej – jej celem jest ograniczenie spożycia produktów tłustych, zarówno ilościowe (do 40 g dziennie), jak i jakościowe (wyłącznie masło, olej słonecznikowy i olej sojowy). Ma to na celu zminimalizowanie obciążenia wątroby, które skuteczne jest tylko, jeśli w parze z wyeliminowaniem tłuszczu idzie zmniejszenie obfitości codziennych posiłków. Kasia gotuje z pascha wielkanocna Najlepiej jeść 5 lekkostrawnych posiłków dziennie. Dieta wątrobowa należy do najbardziej restrykcyjnych, bo oprócz ograniczeń związanych ze spożyciem tłuszczu, obowiązuje odstawienie wszelkich potraw smażonych, ciast, słodyczy, ostrych przypraw, kaszy, mocnej kawy, a także alkoholu. Wskazania do stosowania diety wątrobowej Dieta wątrobowa jest koniecznością w przypadku wszelkich schorzeń wątroby – od wirusowego i przewlekłego zapalenia wątroby, poprzez marskość, aż po otłuszczenie. Ponadto dieta niskotłuszczowa zalecana jest w chorobach trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Wskazaniem do stosowania diety wątrobowej jest także potrzeba regeneracji wątroby u tych, którzy po posiłkach mają problemy z trawieniem, odczuwają wzdęcia i zaparcia. Długość trwania takiej diety określa lekarz w zależności od tego, jaki rodzaj schorzenia jest wskazaniem do zmiany jadłospisu. Czas regeneracji wątroby jest kwestą indywidualną dla każdego organizmu. Co wolno jeść w diecie wątrobowej? Podstawą diety wątrobowej są produkty o wysokiej zawartości białka i węglowodanów. Na mięso możemy sobie pozwolić tylko, jeśli ograniczymy się do tego najchudszego, czyli filetu z kurczaka lub z indyka. Lepiej jednak zastępować je rybami. Miejsce śmietany powinien zająć jogurt naturalny, a tłustych serów – ich chude lub półtłuste zamienniki. Trzeba pamiętać też o tym, aby dzienna dawka cukru nie przekraczała 7 dag. Warto powstrzymać się od słodzenia herbaty lub używać do tego miodu rzepakowego. Aż 45% codziennej diety powinny stanowić makarony i pieczywo, a także inne produkty bogate w węglowodany. Równie ważne jest białko, którego pełno nie tylko w nabiale, ale również w fasoli, soi czy soczewicy. Posiłki dla osób chorych na wątrobę najlepiej gotować na parze lub piec w folii bez dodatku tłuszczu. Produkty przyjazne wątrobie W diecie wątrobowej na wagę złota są przeciwutleniacze, witamina C i kwas foliowy. Komponując jadłospis trzeba pamiętać o: marchwi, sałacie, burakach, brokułach, natce pietruszki. Warto docenić też orzechy włoskie, które mają swój udział w detoksykacji amoniaku, a poza tym stanowią źródło glutationu i kwasów omega-3, które wspierają naturalne działania oczyszczające wątroby. Owoce i zioła w diecie wątrobowej Bardzo ważne w diecie wątrobowej są owoce. Awokado i jabłka odciążają chory organ, bo – tak jak on – mają zdolność oczyszczania organizmu z toksyn. Prawdziwym lekarstwem dla wątroby mogą się okazać także zioła. Szczególnie ceniony jest wyciąg z nasion ostropestu plamistego, który chroni przed toksynami, działa przeciwzapalnie i ma właściwości regenerujące. Tak samo skuteczny jest ekstrakt z korzeni i liści karczocha, który reguluje wytwarzanie i działanie żółci. Największą popularnością cieszy się jednak ziele dziurawca. Uchodzi za środek żółciopędny, a przy tym wspomaga trawienie. Ziołowe lekarstwa, zawierające wyciągi z tych trzech ziół dostępne są w aptekach – w formie tabletek, herbatek czy soków. Czy głodówka służy odchudzaniu? Poznaj zasady i efekty diety z oknem żywieniowym. Zrzuć zbędne kilogramy, najadając się. Jak działa dieta objętościowa, wolumeryczna? Weganizm jest trendy! Czy dieta wegańska może być smaczna i czy jest zdrowa? Sposób przygotowania: Dietetyczne leniwe Wstawiłam w garnku ok. 1,5 litra wody z płaską łyżeczką soli, żeby się zagotowała. W tym czasie robiłam kluski leniwe. Ser rozgniotłam palcami (mój był wilgotny,choć był to ser chudy), ale można zemleć lub przecisnąć przez praskę. Wbiłam jedno jajko i wsypałam kaszę mannę i malutką szczyptę soli. Wyrobiłam szybko ciasto. Lepiłam w dłoniach kulki wielkości dużego orzecha włoskiego (wyszły 22 porcje) i dy woda się zagotowała pojedynczo wrzucałam je do wody nie przerywając wrzenia. Delikatnie zamieszałam drewnianą łyżką, by nie uszkodzić klusek. Gdy wypłynęły na powierzchnię wody gotowałam je ok. 4 minut, po czym wyjęłam łyżką cedzakową. Ja podałam z mało słodkim musem z papierówek własnego wyrobu. Jako że w necie brak przepisów na potrawy dopuszczalne przy diecie wątrobowej postanowiłam kilka wstawić, by inni mieli mniejsze problemy niż ja, gdy po operacji pęcherzyka żółciowego nie miałam pojęcia co mogłabym zjeść. Ale z powodzeniem można podać takie leniwe osobom dbającym o linię i dzieciom. Osoby zdrowe mogą użyć sera półtłustego lub tłustego. Z sera,kaszy manny,jajka i soli zagniotłam ciasto. Z ciasta serowego odrywałam porcje ciasta i formowałam kulki. Pojedynczo wrzucać kulki do wrzątku i lekko zamieszać drewnianą łyżką. Odkąd kluski wypłyną na wierzch gotować jeszcze 4 minuty . Podobne przepisy

ciasta dla osób na diecie wątrobowej